Wzrasta rola regionów i miast w unijnej biogospodarce

 

 

 

 

 

 

W maju 2017 roku Europejski Komitet Regionów przyjął opinię „Lokalny i regionalny wymiar biogospodarki oraz rola regionów i miast”. Punktem wyjścia tej opinii jest teza, zgodnie z którą rozszerzanie biogospodarki, zwłaszcza na obszarach wiejskich i odpowiednich obszarach leśnych Unii Europejskiej, oferuje bardzo duży potencjał rozwoju w odniesieniu do wzrostu i zatrudnienia. Komitet Regionów wskazuje, że potencjał ten można zrealizować wyłącznie pod warunkiem, że podmioty regionalne i lokalne będą ściśle ze sobą współpracować i realizować wspólne cele. Jednocześnie Komitet Regionów mając na względzie fakt, że poziom wiedzy i świadomości społecznej na temat biogospodarki jest stosunkowo niski, opowiada się za aktywnymi strategiami komunikacyjnymi Komisji, państw członkowskich i regionów europejskich, by podnieść świadomość na temat potencjału biogospodarki w regionach. W związku z tym proponuje, by wykorzystano pojęcie bioregionu i biogminy w celu opisania obszarów wiejskich, miast i regionów, które kładą szczególny nacisk na rozwój biogospodarki.
Jednocześnie, Komitet zaleca, by inicjatywy zmierzające do promowania biogospodarki powiązano ściśle z rozwojem zrównoważonej gospodarki o obiegu zamkniętym na szczeblu lokalnym i regionalnym, i opowiada się za tym, by wsparto bioregiony i biogminy, a także przedsiębiorstwa i stowarzyszenia, które wykorzystują swe lokalne zasoby biologiczne w celu stworzenia nowych łańcuchów wartości, m.in. poprzez bezpośrednie finansowanie ich własnych regionalnych ośrodków badawczych aktywnych w różnych sektorach biogospodarki, w tym w sektorze rolno-spożywczym.
W swojej opinii Komitet Regionów proponuje, aby wyraźniej niż do tej pory uwzględniono rozwój biogospodarki w następnym programie ramowym w zakresie badań, a także podczas określania wspólnej polityki rolnej i przyszłej polityki spójności, a także by doceniono wkład biogospodarki w spójność terytorialną w Unii Europejskiej.
Z uwagi na globalne wyzwania, takie jak wzrost liczby ludności, coraz mniejszą ilość lub zubożenie zasobów i zmianę klimatu, trzeba znaleźć nowe rozwiązania, które również w przyszłości pozwolą zapewnić Europie i jej regionom zrównoważony wzrost, efektywne wykorzystanie kluczowych dla ludzkości zasobów i konkurencyjność. W tym kontekście istotną rolę odgrywa rozwój przyjaznych dla środowiska praktyk rolniczych. Europejski Komitet Regionów jest przekonany, że biogospodarka oparta na wiedzy i w pełni przyjazna dla środowiska może mieć tu duże znaczenie. Biogospodarka to centralne zagadnienie przyszłości. Jej istotny potencjał spoczywa między innymi w propagowaniu zrównoważenia środowiskowego poprzez uniezależnienie się od paliw kopalnych i w przeciwdziałaniu zmianie klimatu dzięki neutralnemu bilansowi emisji CO2. Wytworzone w zrównoważony sposób produkty i usługi z zastosowaniem zasobów biologicznych mogą połączyć trzy aspekty zrównoważonego rozwoju, a mianowicie wzrost gospodarczy, wzrost społeczny i ochronę środowiska. Komitet podkreśla, że regiony i gminy odgrywają szczególną, coraz istotniejszą rolę w rozwoju biogospodarki, gdyż lokalnie dostępne biosurowce są punktem wyjścia dla łańcuchów wartości w biogospodarce.

Opinia „Lokalny i regionalny wymiar biogospodarki oraz rola regionów i miast” - pobierz

 

 

 

Zapisz

Zapisz

Poprawa jakości powietrza w europejskich miastach

 

 

 

 

Większość mieszkańców europejskich miast jest narażona na zanieczyszczenia powietrza. Najnowsze szacunkowe dane, opublikowane w październiku przez Europejską Agencję Środowiska (EEA), pokazują, że drobny pył zawieszony wciąż powoduje co roku przedwczesną śmierć ponad 400 000 Europejczyków. Największe źródła zanieczyszczenia powietrza w Europie stanowią: transport drogowy, rolnictwo, elektrownie, przemysł i gospodarstwa domowe.
Raport EEA pt. „Jakość powietrza w Europie – 2017 r.” zawiera zaktualizowaną analizę jakości powietrza i jej oddziaływania, powstałą w oparciu o oficjalne dane zebrane w 2015 r. z ponad 2500 stacji monitorowania na terenie całej Europy. Raport został przedstawiony przez EEA w czasie Europejskiego Tygodnia Regionów i Miast w 2017 r. Dane pokazują, że dzięki realizowanym dotychczas politykom i wprowadzanym innowacjom technologicznym jakość powietrza w Europie powoli się poprawia. Wysokie stężenie zanieczyszczeń powietrza w dalszym ciągu ma jednak znaczący wpływ na zdrowie Europejczyków. Największe szkody powoduje pył zawieszony (PM), dwutlenek azotu (NO2) oraz ozon przygruntowy (O3).
Według raportu stężenia PM2,5 były przyczyną około 428 000 przedwczesnych zgonów w 41 państwach europejskich w 2014 r., z czego około 399 000 przypadków miało miejsce w 28 państwach członkowskich UE. Zła jakość powietrza ma także poważne konsekwencje gospodarcze, obejmujące rosnące koszty leczenia, niższą produktywność pracowników oraz degradację gleb, upraw, lasów, jezior i rzek.
Tegoroczny raport kładzie również szczególny nacisk na rolnictwo, które stanowi znaczącą przyczynę emisji zanieczyszczeń powietrza oraz gazów cieplarnianych. Autorzy raportu zwracają uwagę, że możliwych jest wiele działań (w tym rozwiązań wykonalnych technicznie i korzystnych ekonomicznie) pozwalających na ograniczenie emisji pochodzących z rolnictwa, które nie zostały jeszcze zastosowane na konieczną skalę i w potrzebnym zakresie.
Najważniejsze wnioski wynikające z raportu obejmują następujące kwestie.
W 2015 r. 7% mieszkańców miast w 28 państwach członkowskich UE narażone było na stężenia pyłów zawieszonych PM2,5 powyżej rocznych wartości dopuszczalnych w UE. Około 82% było narażone na stężenia wykraczające poza ostrzejsze normy WHO. Szacuje się, że w 2014 r. narażenie na wysokie stężenia PM2,5 spowodowało przedwczesną śmierć 428 000 osób w 41 krajach europejskich.
W 2015 r. 9% mieszkańców miast w 28 państwach członkowskich UE narażone było na stężenia dwutlenku azotu NO2 powyżej rocznych wartości dopuszczalnych w UE i norm WHO. Szacuje się, że w 2014 r. narażenie na wysokie stężenia NO2 spowodowało przedwczesną śmierć 78 000 osób w 41 krajach europejskich.
W 2015 r. 30% mieszkańców miast w 28 państwach członkowskich UE narażone było na stężenia ozonu przypowierzchniowego O3 powyżej wartości docelowych dla UE. Około 95% było narażone na stężenia wykraczające poza ostrzejsze normy WHO. Szacuje się, że w 2014 r. narażenie na wysokie stężenia O3 spowodowało przedwczesną śmierć 14 400 osób w 41 krajach europejskich.
 W omawianym raporcie przeanalizowano szacunkowy wpływ na zdrowie narażenia na PM2,5, NO2 i O3 w Europie w 2014 r. Szacunki te oparte są na informacjach dotyczących zanieczyszczenia powietrza, danych demograficznych oraz związków pomiędzy stężeniem zanieczyszczeń oraz konkretnymi skutkami dla zdrowia. Przedwczesny zgon definiowany jest jako zgon mający miejsce zanim dana osoba osiągnie oczekiwany wiek. Wiek ten odpowiada zwykle normalnej oczekiwanej długości życia w danym kraju dla danej płci. Przedwczesne zgony uważa się za możliwe do uniknięcia, jeżeli uda się wyeliminować ich przyczynę.

 

 

Hodowla niehodowanych dotąd mikroorganizmów morskich dzięki innowacyjnej biotechnologii

 

 

 

 

Mikroorganizmy odpowiadają za właściwe funkcjonowanie ziemskich ekosystemów i mogą zaoferować nam bezgraniczne możliwości rozwoju nowych antybiotyków i alternatywnych źródeł energii. Ponieważ nasza wiedza na temat możliwości wykorzystania różnorodności mikroorganizmów morskich jest ograniczona, finansowany z funduszy unijnych projekt MACUMBA wydobył na światło dziennie rewolucyjne metody biotechnologiczne pozwalające wyizolować i rozpocząć hodowlę prawdziwej skarbnicy niehodowanych dotąd mikroorganizmów morskich.
Europejskie społeczeństwa stoją obecnie przed szeregiem globalnych wyzwań, które mają coraz większy wpływ na ich codzienne życie – od zmian klimatycznych, przez wzrost poziomu dwutlenku węgla, aż po kryzys energetyczny i żywnościowy. Powierzchnię naszej planety w 70% zajmują oceany wypełnione nieskończoną liczbą zróżnicowanych i niewidocznych na pierwszy rzut oka mikroorganizmów. Dostarczają one pożywienia organizmom o wyższym stopniu rozwoju, takim jak ryby, a ponadto stanowią ważny element pompy biologicznej, która przeciwdziała wzrostowi poziomu dwutlenku węgla i globalnemu ociepleniu.
Biorąc pod uwagę fakt, że 99,9% całkowitej liczby gatunków nie zostało jeszcze poznanych, a 90% biomasy morskiej cechują mikroskopijne rozmiary, kluczowe znaczenie ma poznawanie mechanizmów odpowiadających za te procesy w obrębie mikrobiomu. W tym kontekście głównym celem projektu MACUMBA (Marine microorganisms: Cultivation methods for improving their biotechnological applications) było opracowanie innowacyjnych metod izolowania i hodowli szerokiej gamy mikroorganizmów morskich – bakterii, archeonów i eukariontów. „W obrębie edukacji mikrobiologicznej niewiele uwagi poświęcano dotąd izolowaniu i hodowli mikroorganizmów, a jednym z celów inicjatywy MACUMBA było przywrócenie tym umiejętnościom należnego im miejsca oraz podkreślenie znaczenia przechowywania mikroorganizmów w postaci kolekcji kultur i zasobów biologicznych na potrzeby społeczeństwa” – mówi koordynator projektu MACUMBA, profesor Lucas Stal.
Umożliwienie precyzyjnego określania, odzwierciedlania i pobierania próbek naturalnego środowiska, w którym żyją niewidoczne na pierwszy rzut oka i nieznane dotychczas mikroorganizmy, było dla naukowców kluczowym wyzwaniem. Morze z natury nie jest obszarem jednorodnym i obejmuje wiele różnych środowisk. Aby zrealizować te założenia, zespół projektu MACUMBA rozpoczął hodowlę mikroorganizmów zarówno w formie czystych kultur, jak i kokultur, aby znaleźć ślady istnienia nowych mikroorganizmów, związków i cech. Dawniej uważano, że mikroorganizmy najlepiej jest badać jako czyste kultury w drodze analizy kwasów nukleinowych (DNA i RNA). Jednak ten tok myślenia uległ obecnie zmianie, ponieważ w środowisku naturalnym organizmy te nie żyją w odosobnieniu, lecz wzajemnie dostarczają sobie niezbędnych czynników wzrostu. W konsekwencji naukowcy uczestniczący w inicjatywie MACUMBA wykorzystali do badań nad morskim mikrobiomem bogatą paletę innowacyjnych technik. Opracowano pęsety optyczne pozwalające wyizolować pojedyncze komórki ze skupisk, a także niezbędnik w formie skrzynki zawierającej specjalny zestaw do zbierania cyjanobakterii w celu monitorowania ich parametrów wzrostu, odporności i reakcji na strategie hodowli poza naturalnym środowiskiem.
Utrzymanie żywotności tych wyizolowanych organizmów okazało się kolejnym poważnym wyzwaniem. Zespół badawczy składający się z 22 partnerów z 12 krajów UE skupił się na krioprezerwacji próbek za pomocą pary ciekłego azotu (o temp. -196°C), wykorzystując w tym celu szereg różnych krioprotektantów (takich jak DMSO, gliceryna, metanol i inne) oraz procedur zamrażania.
Projekt, dzięki któremu odkryto tysiące mikroorganizmów o dużej bioróżnorodności – w tym najmniejszą na świecie bakterię wodną – oraz opracowano nowe metody hodowli i kolekcje kultur w całej Europie, oficjalnie dobiegł końca w lipcu 2016 roku. Poszukiwanie nowych gatunków i odkrywanie tajemnic oceanów wciąż pozostaje jednak ogromnym wyzwaniem. Metody i techniki przygotowane przez zespół inicjatywy MACUMBA bez wątpienia stanowią pierwszy znaczący krok w kierunku stworzenia w przyszłości podobnych, wielowymiarowych podejść badawczych, które – raczej prędzej niż później – doprowadzą do opracowania produktów farmakologicznych i biotechnologicznych.

 

 

Zapisz

Nowy fundusz innowacji w Unii Europejskiej

 

 

 

 

Instytucje europejskie postanowiły utworzyć nowy fundusz innowacji na okres po 2020 r., który będzie finansowany z unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji. Przed konsultacjami publicznymi ponad 250 ekspertów branżowych wyraziło swoje zdanie na temat tego, jak fundusz ten mógłby wspierać innowacyjne rozwiązania w zakresie niskoemisyjnych źródeł energii.
Wniosek ustawodawczy w sprawie zmiany unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (ETS UE) proponuje utworzenie nowego funduszu innowacji w celu wspierania projektów demonstracyjnych z dziedziny energii odnawialnej, wychwytywania i składowania dwutlenku węgla oraz niskoemisyjnych innowacji w energochłonnych sektorach przemysłu. Kluczowym wyzwaniem będzie zapewnienie skutecznego wykorzystania dostępnych środków, które wedle oczekiwań będą wynosić łącznie kilka miliardów euro, oraz zaspokojenie konkretnych potrzeb rynku.
W związku z tym w pierwszej połowie 2017 r. Komisja Europejska przeprowadziła konsultacje z szeregiem ekspertów z energochłonnych gałęzi przemysłu oraz sektorów energetycznego i finansowego. Celem było zebranie opinii na temat projektu proponowanego funduszu innowacji, w tym kwalifikowalnych technologii i warunków finansowania. Wyniki przedstawiono w sprawozdaniu podsumowującym, które opublikowano przed nadchodzącymi konsultacjami publicznymi w sprawie funduszu.
W sprawozdaniu przedstawiono główne wnioski z konsultacji eksperckich: po pierwsze, istnieje bardzo wiele wysoce innowacyjnych technologii lub rozwiązań niskoemisyjnych, które można zaprezentować w nadchodzącej dekadzie. Zaliczają się do nich przełomowe technologie, a także nowe modele biznesowe. Eksperci zalecają, aby traktować priorytetowo inwestycje w rozwiązania mające znaczny potencjał pod względem obniżenia emisyjności.
Po drugie, z wcześniejszych doświadczeń jasno wynika, że rynki, technologie i inwestycje bardzo szybko się zmieniają i ewoluują. W ramach funduszu innowacji powinno się zwracać szczególną uwagę na definicję kwalifikowalnych technologii, a także umożliwiać konkurencję, przy jednoczesnym zapewnieniu porównywalności i solidności.
Po trzecie, wszystkie zainteresowane strony zgadzają się co do tego, że współpraca międzysektorowa może odblokować nowe łańcuchy wartości i korzyści ekonomiczne dla przedsiębiorstw, zwłaszcza w odniesieniu do infrastruktury wychwytywania i składowania dwutlenku węgla (CCS), wodoru, magazynowania energii oraz integracji źródeł energii odnawialnych.
W czwartym głównym wniosku podkreślono, że wsparcie finansowe powinno być powiązane z profilem ryzyka projektu. Ponieważ sytuacja inwestycyjna jest niejednorodna i dynamiczna, ważną cechą funduszu innowacji powinna być elastyczność. Ponadto, eksperci uzgodnili, że terminy wsparcia udzielanego przez fundusz powinny być dostosowane do potrzeb finansowych w miarę postępów każdego projektu, a wypłaty uzależnione od etapu projektu. Pozwoliłoby to przekierować finansowanie z projektów osiągających słabsze wyniki do bardziej udanych przedsięwzięć.
Wielu ekspertów wyraziło opinię, że fundusz innowacyjny powinien stanowić „punkt kompleksowej obsługi”, aby zapewnić komplementarność między tym a innymi unijnymi i krajowymi instrumentami finansowymi na rzecz innowacji niskoemisyjnych.
W załączeniu: sprawozdanie z konsultacji eksperckich.

 

Zapisz

Kolejne projekty zatwierdzone do dofinansowania w ramach programu LIFE

 

 

 

 

Komisja Europejska zatwierdziła pakiet inwestycyjny o wartości 222 mln euro z budżetu Unii Europejskiej, którego celem jest wspieranie Europy na drodze do bardziej zrównoważonej i niskoemisyjnej przyszłości w ramach programu działań na rzecz środowiska i klimatu – LIFE. Dzięki środkom unijnym uruchomione zostaną dodatkowe inwestycje, co doprowadzi do zainwestowania w sumie 379 mln euro w 139 nowe projekty w 20 państwach członkowskich.
Na projekty w dziedzinie środowiska i efektywnego gospodarowania zasobami  przyrody i różnorodności biologicznej oraz zarządzania i informacji w zakresie środowiska przeznaczone zostanie 181,9 mln euro. Zgodnie z założeniami pakietu dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym, inicjatywy Komisji Europejskiej, projekty te pomogą państwom członkowskim w przechodzeniu na taką gospodarkę. Przykłady projektów to: testowanie włoskiego prototypu, który mógłby w sposób opłacalny przekształcić samochody benzynowe w pojazdy hybrydowe, wytwarzanie bioproduktów ze szlamu ściekowego w Holandii oraz stosowanie nowej procedury oczyszczania biologicznego w celu usunięcia pestycydów i azotanów z wody w południowej Hiszpanii. Inne projekty będą wspierać realizację planu działania na rzecz przyrody, w szczególności zarządzanie obszarami sieci Natura 2000. Kolejną kwestią priorytetową jest ochrona gatunków, będąca przedmiotem np. słoweńskiego projektu transgranicznego, który ma pomóc w przetrwaniu wysoce zagrożonego gatunku rysia alpejskiego.
W obszarze działań na rzecz klimatu Unia Europejska przeznaczy 40,2 mln euro na ułatwianie przystosowywania się do zmiany klimatu, ograniczanie skutków zmiany klimatu oraz zarządzanie nią, a także na projekty informacyjne. Wybrane projekty przyczyniają się do realizacji celu UE polegającego na ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 40 proc. do 2030 r. w porównaniu z poziomami z roku 1990. Finansowanie w ramach programu LIFE pomoże także w zwiększaniu odporności jednej z najbardziej uczęszczanych dróg wodnych w Europie, tj. rzeki Skaldy w Belgii, w opracowaniu narzędzi prognozowania pustynnych burz pyłowych, a także w przeciwdziałaniu zjawisku miejskiej wyspy ciepła.
W ramach 59 projektów LIFE dotyczących środowiska i zasobooszczędności zostaną uruchomione środki w wysokości 134,6 mln euro, przy czym z budżetu UE pochodzić będzie 73 mln euro. Projekty te obejmują działania w pięciu obszarach tematycznych: powietrze, środowisko i zdrowie, zasobooszczędność, odpady oraz woda. Same tylko projekty dotyczące zasobooszczędności, w liczbie 15, doprowadzą do uruchomienia inwestycji w wysokości 37,9 mln euro w celu ułatwienia przejścia Europy na gospodarkę o bardziej zamkniętym obiegu.
W ramach 12 projektów LIFE dotyczących przystosowania się do zmiany klimatu zostaną uruchomione środki w wysokości 42,6 mln euro, przy czym z budżetu UE pochodzić będzie 20,6 mln euro. Te dotacje na działania przyznawane są dla projektów w sześciu obszarach tematycznych: przystosowanie oparte na ekosystemie, zdrowie i dobrostan, przystosowanie na obszarach górskich/wyspach ukierunkowane na sektor rolnictwa, przystosowanie/planowanie w obszarach miejskich, oceny podatności na zagrożenia/tworzenie strategii przystosowawczych oraz gospodarka wodna (w tym zarządzanie ryzykiem powodziowym, obszary przybrzeżne i pustynnienie).
Łączny budżet 9 projektów LIFE dotyczących łagodzenia zmiany klimatu wynosi 25,7 mln euro, przy czym wkład UE wyniesie 13,6 mln euro. Dotacje na działania przyznawane są projektom w dziedzinie najlepszych praktyk oraz projektom pilotażowym i demonstracyjnym w trzech obszarach tematycznych: przemysł, rozliczanie emisji gazów cieplarnianych i sprawozdawczość w tym zakresie, użytkowanie gruntów/leśnictwo/rolnictwo.
Opisy projektów i dodatkowe informacje można znaleźć w załączniku.
Program LIFE to instrument finansowy Unii Europejskiej na rzecz środowiska i działań w dziedzinie klimatu. Program trwa od 1992 r. i do tej pory dofinansowano z niego ponad 4,5 tys. projektów w całej UE i w państwach trzecich, o wartości ponad 9 mld euro, z czego ponad 4 mld euro przeznaczono na ochronę środowiska i klimatu. Aktualnie trwa realizacja około 1 100 projektów. Budżet programu LIFE na lata 2014–2020 wynosi 3,4 mld euro w cenach bieżących. LIFE obejmuje podprogram na rzecz środowiska oraz podprogram działań na rzecz klimatu.
Załącznik 

 

 

Zapisz

Zapisz

brak nadchodzących wydarzeń.