Poprawa jakości powietrza w europejskich miastach
Większość mieszkańców europejskich miast jest narażona na zanieczyszczenia powietrza. Najnowsze szacunkowe dane, opublikowane w październiku przez Europejską Agencję Środowiska (EEA), pokazują, że drobny pył zawieszony wciąż powoduje co roku przedwczesną śmierć ponad 400 000 Europejczyków. Największe źródła zanieczyszczenia powietrza w Europie stanowią: transport drogowy, rolnictwo, elektrownie, przemysł i gospodarstwa domowe.
Raport EEA pt. „Jakość powietrza w Europie – 2017 r.” zawiera zaktualizowaną analizę jakości powietrza i jej oddziaływania, powstałą w oparciu o oficjalne dane zebrane w 2015 r. z ponad 2500 stacji monitorowania na terenie całej Europy. Raport został przedstawiony przez EEA w czasie Europejskiego Tygodnia Regionów i Miast w 2017 r. Dane pokazują, że dzięki realizowanym dotychczas politykom i wprowadzanym innowacjom technologicznym jakość powietrza w Europie powoli się poprawia. Wysokie stężenie zanieczyszczeń powietrza w dalszym ciągu ma jednak znaczący wpływ na zdrowie Europejczyków. Największe szkody powoduje pył zawieszony (PM), dwutlenek azotu (NO2) oraz ozon przygruntowy (O3).
Według raportu stężenia PM2,5 były przyczyną około 428 000 przedwczesnych zgonów w 41 państwach europejskich w 2014 r., z czego około 399 000 przypadków miało miejsce w 28 państwach członkowskich UE. Zła jakość powietrza ma także poważne konsekwencje gospodarcze, obejmujące rosnące koszty leczenia, niższą produktywność pracowników oraz degradację gleb, upraw, lasów, jezior i rzek.
Tegoroczny raport kładzie również szczególny nacisk na rolnictwo, które stanowi znaczącą przyczynę emisji zanieczyszczeń powietrza oraz gazów cieplarnianych. Autorzy raportu zwracają uwagę, że możliwych jest wiele działań (w tym rozwiązań wykonalnych technicznie i korzystnych ekonomicznie) pozwalających na ograniczenie emisji pochodzących z rolnictwa, które nie zostały jeszcze zastosowane na konieczną skalę i w potrzebnym zakresie.
Najważniejsze wnioski wynikające z raportu obejmują następujące kwestie.
W 2015 r. 7% mieszkańców miast w 28 państwach członkowskich UE narażone było na stężenia pyłów zawieszonych PM2,5 powyżej rocznych wartości dopuszczalnych w UE. Około 82% było narażone na stężenia wykraczające poza ostrzejsze normy WHO. Szacuje się, że w 2014 r. narażenie na wysokie stężenia PM2,5 spowodowało przedwczesną śmierć 428 000 osób w 41 krajach europejskich.
W 2015 r. 9% mieszkańców miast w 28 państwach członkowskich UE narażone było na stężenia dwutlenku azotu NO2 powyżej rocznych wartości dopuszczalnych w UE i norm WHO. Szacuje się, że w 2014 r. narażenie na wysokie stężenia NO2 spowodowało przedwczesną śmierć 78 000 osób w 41 krajach europejskich.
W 2015 r. 30% mieszkańców miast w 28 państwach członkowskich UE narażone było na stężenia ozonu przypowierzchniowego O3 powyżej wartości docelowych dla UE. Około 95% było narażone na stężenia wykraczające poza ostrzejsze normy WHO. Szacuje się, że w 2014 r. narażenie na wysokie stężenia O3 spowodowało przedwczesną śmierć 14 400 osób w 41 krajach europejskich.
W omawianym raporcie przeanalizowano szacunkowy wpływ na zdrowie narażenia na PM2,5, NO2 i O3 w Europie w 2014 r. Szacunki te oparte są na informacjach dotyczących zanieczyszczenia powietrza, danych demograficznych oraz związków pomiędzy stężeniem zanieczyszczeń oraz konkretnymi skutkami dla zdrowia. Przedwczesny zgon definiowany jest jako zgon mający miejsce zanim dana osoba osiągnie oczekiwany wiek. Wiek ten odpowiada zwykle normalnej oczekiwanej długości życia w danym kraju dla danej płci. Przedwczesne zgony uważa się za możliwe do uniknięcia, jeżeli uda się wyeliminować ich przyczynę.